Van taalklas naar structureel onderwijs
In West Betuwe huisvesten steeds vaker nieuwkomers zoals Oekraïners, statushouders en arbeidsmigranten. Onder hen zijn ook veel kinderen. Zij hebben recht op goed onderwijs. En daarom maakten de schoolbesturen in het basisonderwijs én de gemeente gezamenlijk een structureel plan voor nieuwkomersonderwijs. Jonge kinderen worden voorbereid op de stap naar een reguliere basisschool in hun nieuwe omgeving.
In het voorjaar van 2022 ontving West Betuwe veel kinderen uit Oekraïne. Stante pede zette de Lokale Educatieve Agenda (LEA), het netwerk van alle scholen in West Betuwe, een taalklas op poten. Die startte op basisschool de Lingelaar. Er volgden al snel meer kinderen uit Oekraïne. De Lingelaar had onvoldoende ruimte om alle kinderen op te vangen. Al snel werden alle taalklassen gebundeld op één locatie, in het Lingehuis in Geldermalsen. Dit is nu het toneel van een heuse nieuwkomersschool met plaats voor 60 leerlingen.
Structureel
Waar de taalklas zich uit noodzaak beperkte tot alleen taalonderwijs, kijken gemeente en scholen nu naar het totaalplaatje. Wethouder Onderwijs Govert van Bezooijen licht toe: “De taalklas zetten we op met tijdelijke middelen. Maar de wereld is anders. We hebben nu samen met alle schoolbesturen van het basisonderwijs een manier gevonden om structureel onderwijs te bieden aan alle kinderen tot 12 jaar, die hier nog niet zo lang wonen en geen Nederlands spreken. Daar hebben ze recht op.”
Meer vakken
Daniel Koelink, directeur van de nieuwkomersschool staat aan het roer van deze transformatie. “Inmiddels hebben we het curriculum uitgebreid met rekenen, lezen, verkeer en sociale vaardigheden. En nu sluiten er meerdere culturen en nationaliteiten aan. We bundelen al het onderwijs voor deze kinderen die een eerlijke opstap verdienen naar Nederlandstalig onderwijs.”
Sneller leren
En daar zit ook de kracht, vertelt Pim Spijker, bestuurder Stichting Fluvium. Hij is namens alle schoolbesturen aangewezen als bestuurder voor de nieuwkomersschool. “Uit onderzoek blijkt dat kinderen sneller leren als ze met andere talen in een klas zitten. Dat is een win-winsituatie.” Toch zit daar ook een uitdaging. “De diversiteit aan leerlingen brengt cultuurverschillen met zich mee. Daar moeten we op school aandacht voor blijven houden.”
Diversiteit
Gemeente West Betuwe staat voor gelijke kansen voor iedereen. Wethouder Govert van Bezooijen projecteert dit op zijn portefeuille Onderwijs: “We hebben veel arbeidsmigranten en Oekraïners in onze gemeente. En landelijk hebben gemeenten een taakstelling om statushouders op te vangen. Het is dan zo belangrijk dat je met de onderwijspartijen samen tot een gedegen plan komt. Want álle kinderen hebben recht op onderwijs en sociale vaardigheden. In West Betuwe is er een toekomst voor iedereen.”
Zachte landing
Spijker benadrukt het belang van een veilige omgeving voor kinderen. “Wij zijn er voor de zachte landing in Nederland. We creëren rust en veiligheid. Na 40 weken spreken ze Nederlands en stromen in het reguliere onderwijs in.” Koelink is enthousiast. “Ik zie kinderen helemaal opbloeien en ineens Nederlands praten. En twee dagen later zie ik een ander dit doen. En de volgende… Het lijkt wel popcorn. En ze doen dat met vertrouwen, zekerheid en trots. Dan denk ik dat we geslaagd zijn en zie ik de overgang naar regulier onderwijs met vertrouwen tegemoet.”
Maatwerk
Het nieuwkomersonderwijs blijft maatwerk. Daarom zijn er kleine groepen. Per groep is er een onderwijsassistent én een leerkracht aanwezig. De leerkracht is NT2 (Nederlands als Tweede Taal) opgeleid. Veel kinderen hebben een licht of complex trauma dat extra zorg met zich meebrengt. Daarvoor maakt Koelink gebruik van bestaande samenwerkingsverbanden met zorgprofessionals. “Ik ben deze professionals heel dankbaar. Gelukkig is er landelijk ook een leerlijn ontwikkeld voor kinderen die geen Nederlands spreken. Zo hoeft niet iedere nieuwkomersschool het wiel opnieuw uit te vinden”, aldus Koelink.
Op de foto: Govert van Bezooijen, Daniel Koelink, Pim Spijker, leerlingen, Hiddo Reinstra, Bronia Moos, Janneke Oomen, Esther Nijenhuis